GÓC NHÌN

Trước khi “tự chết” Talawas đặt ra 3 câu hỏi thế này:
1/ Năm vấn đề hệ trọng nhất của Việt Nam
2/ Nếu được cầm quyền tuyệt đối tại Việt Nam trong vòng 24 tiếng đồng hồ, thì sẽ làm gì trước?
3/ Tiên đoán về Việt Nam năm 2010, 2020 và 2030.

Câu hỏi ngỏ giành cho tất cả những ai quan tâm
Xin trích đăng lại một một số trả lời từ những người khá nổi tiếng :

I. Nguyễn Ngọc Già / Dân Luận
Vậy là một trang báo uy tín, lâu năm từ giã mọi người! Thật là buồn trong những ngày này!
“Phước bất trùng lai, họa vô đơn chí“?
Giữa lúc nước sôi lửa bỏng nhất khi nhận được hung tin Điếu Cày bị giam tiếp, Anhbasg bị bắt đi, phong trào dân chủ đang bị đàn áp dã man hơn thì Talawas lại rời bỏ độc giả! Quá buồn! Tôi cứ ước giá gì đây là ngày cá tháng tư!
Tất nhiên, Talawas là trang báo lập ra tự nguyện, chủ bút và ban biên tập của Talawas có quyền ngừng hoạt động như đã từng có quyền lập ra, nhưng sao vẫn thấy buồn quá! .....
Dù nguyên nhân nào dẫn đến việc talawas ngừng hoạt động đi nữa, chúng tôi vẫn nhớ Talawas đã là một trang báo sống trong lòng độc giả yêu chuộng tự do trong nhiều năm qua, Talawas như là người bạn đồng hành cùng chúng tôi để chúng tôi được đọc, được học, được suy tư và thao thức cho nước Việt; để khóc, để cười, để thức tỉnh và để hy vọng…
Talawas đóng cửa. Trái tim chúng tôi thổn thức. Chắc hẳn những trang báo tự do khác cũng buồn không kém! Talawas có biết rằng, cũng như khi IDS tự giải tán, chúng tôi đã rất đau buồn khi mất đi một tổ chức hoạt động vì đất nước, nay, đến lượt Talawas tự đóng cửa, chúng tôi cũng đau buồn y như vậy!....

Như một lời chia tay (dù rất bịn rịn, nhưng vẫn phải chia tay!), tôi xin phép trả lời 3 câu hỏi mà Talawas đã đặt ra:
1. Theo anh, 5 vấn đề hệ trọng nhất của Việt Nam hiện nay là gì?
- Dân chủ.
- Đa đảng
- Hiến pháp và pháp luật cần làm mới toàn bộ, song song là “tam quyền phân lập”
- Giáo dục.
- Y tế.
2. Nếu được cầm quyền tuyệt đối tại Việt Nam trong vòng 24 tiếng đồng hồ, anh sẽ làm gì?
- Ban hành quyết định trả tự do cho tất cả tù nhân lương tâm.
- Ban hành quyết định tự do hóa báo chí. Tất cả các trang báo “lề phải” không còn chịu sự kiểm duyệt của đảng.
- Ban hành quyết định hủy bỏ tư duy “kinh tế nhà nước là chủ đạo”, tất cả các thành phần kinh tế hoàn toàn bình đẳng trong kinh doanh.
- Ban hành quyết định chuyển tất cả các doanh nghiệp thuộc lực lượng quân đội và công an (bất kể trực tiếp, gián tiếp, liên doanh, liên kết…) trở thành các công ty, tập đoàn hoạt động độc lập. Từ nay về sau, lực lượng quân đội và công an không được phép tham gia kinh doanh dưới mọi hình thức.
- Ban hành quyết định hòa giải hòa hợp dân tộc.
- Ban hành quyết định tự do đa nguyên trong mọi vấn đề kinh tế – chính trị – xã hội trong 2 năm để tiến tới tự do thành lập hội đoàn trong 2 năm tiếp theo, sau đó 2 năm nữa các đảng phái được tự do thành lập (lúc đó hiến pháp và luật pháp đã hoàn thành và đưa vào cuộc sống, các đảng phái tự do tranh cử mà không sợ trả thù, đổ máu)(Không biết 24 giờ có đủ cho tôi làm không nữa , vì còn phải có giờ ăn, ngủ, đi vệ sinh… ). Nói cho vui chút trong không khí đang rất buồn của những ngày này!
3. Hình dung của anh về Việt Nam năm 2010, 2020 và 2030:
- Năm 2010: Kinh tế suy vi, dân chủ bị đàn áp, thiên tai dữ dội, đạo đức suy đồi đến cùng cực. ĐCSVN đang suy yếu trầm trọng và sẽ mất quyền lực vào năm 2016 để trở thành một đảng phái tranh cử công bằng với các đảng phái khác.
- Năm 2020: Đã có chế độ đa đảng.Kinh tế đang phát triển, giáo dục, y tế đã tiếp cận theo chuẩn thế giới.
- Năm 2030: (vậy là 20 năm sau tính từ năm nay?) Để xem… Chắc là mọi mặt tốt hơn nhiều, từa tựa như… Malaysia đang có(?!)


II .Trần Kiêm Đoàn / talawas
Ngày 20-10-2010, lúc 11 giờ 30 tối, tôi nhận được thư của talawas mời trả lời phỏng vấn cuối cùng.
Nếu không phải là một gã “hài nhi tóc bạc” được học đôi nét vỡ lòng về lý duyên khởi của nhà Phật – thản nhiên xem mọi sự xảy ra, đến và đi trong đời mình là dòng chảy hồn nhiên và vô tư của sự tương tác (duyên sinh) từ mọi thời và mọi phía; biến hiện không ngừng (vô thường) – thì có lẽ tôi đã pha một bình trà khuya, độc ẩm và mất ngủ vì tin talawas đóng cửa. Rồi gõ bình mà ngâm câu thơ… Tây thời học trò khi mỗi mùa Hè chia tay với thầy, bạn: Partir, c’est mourir un peu. C’est mourir à ce qu’on aime – Ra đi là chết trong lòng một ít – của Edmond Haraucourt (1856-1941); “Chanson de l’adieu’”.

... Bỗng dưng talawas báo tin… ra đi! Vô thường đến độ bình thường như thế thì thôi. Tôi tẩn mẩn nghĩ đến những người tài hoa một cõi “đi sớm”, bất hứa nhân gian kiến bạch đầu,
....talawas muốn khép lại một chặng đường. Nhưng chân bước đi, mặt còn ngoảnh lại. Ba câu hỏi đưa ra như một cái vẫy tay nghìn trùng để mở ra một cánh cửa ước mơ đầy dự phóng.

Chín năm cộng tác với talawas và đồng thời với nhiều trang website cả Việt lẫn Mỹ, tôi phải chân thành nói lên điều cần phải nói rằng, ban chủ biên talawas là một “chủ báo” đáng quý mà đời thường người cầm bút khó gặp. Đó là sự chọn lọc bài vở cẩn trọng và hết sức thẳng thắn. Chọn đăng hay từ chối đều có lý do minh bạch mà không sợ mất lòng ai, nên đã giữ được cho trang báo một mức độ nội dung tương đối có chất lượng cao, làm hài lòng độc giả. Toàn ban biên tập rất bản lĩnh và có khả năng vững vàng nên giữ được cả lượng và phẩm đều tay từ đầu chí cuối.
Xin tặng nhà văn Phạm Thị Hoài và toàn ban chủ trương biên tập talawas một vòng hoa khen tặng trước lúc chia tay.

*
Trở lại với bảng câu hỏi, tôi xin tuần tự trả lời các câu hỏi bằng sự xác tín cá nhân; nghĩa là không có ý trả lời thay cho ai hay vì dính mắc với ai cả. Giả định để mà cười cợt. Hư mà thật; thật mà hư… vẫn là một góc khuất đáng quý trong đặc tính văn hóa Việt Nam.

Về câu hỏi thứ nhất
1. Mâu thuẫn giữa nguyên tắc lãnh đạo và thực tế hoạt động
Khi Việt Nam và thế giới đang chuyển mình thì thế lực lãnh đạo đương quyền ở trong nước lại thiếu sự nhất quán về một đường lối thích hợp cho đất nước trong chiến lược toàn vùng và toàn cầu.

.. về mặt xã hội, chính trị, văn hóa, giáo dục cũng đang bị rơi vào tình trạng tắc nghẽn hướng đi như thế. Tất cả đang chuyển mình theo trào lưu Toàn cầu hóa. Nhưng tất cả mọi công cụ phát triển đều nằm trong tay Đảng. Quán tính đấu tranh khắc nghiệt của thời chiến tranh vẫn còn đeo đẳng...
2. Quốc doanh hóa con người và tổ chức quần chúng
Nguyên tắc “ba dây thừng cùng trói một con gà” (Đảng lãnh đạo, nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ) thời kỳ cách mạng Mùa Thu vẫn còn duy trì như những chiếc loa đầu đường trong thời vệ tinh, vi tính hiện đại.
...Thiếu sáng tạo, con người trong mọi lĩnh vực chỉ còn là người an phận thủ thường làm công ăn lương, ngoan ngoãn theo đuôi lãnh đạo. Vô hình chung họ đã bị “quốc doanh hóa” và thui chột tài năng..... Cũng thế, khi tôn giáo, xã hội, văn nghệ bị quốc doanh hóa theo đường lối nhà nước, hoạt động theo bài bản, thì tất cả chỉ còn là công cụ chính trị.
3. Tham nhũng trở thành tiêu chuẩn sống của của thời đại
Tham nhũng là hiện tượng nhân sinh phổ biến, nhưng là một đại nạn của các nước nghèo, chậm tiến xưa nay. Riêng ở Việt Nam thì mọi hình thức tham nhũng diễn ra công khai trên bề mặt như một nghệ thuật sống khôn lanh của thời đại mới...
Đã từ lâu, vấn đề tham nhũng đã được đặt ra như một “quốc nạn” trực tiếp đe dọa toàn xã hội. Thế nhưng khổ nạn tham nhũng không thuyên giảm mà còn trên chiều hướng gia tăng. Trong khi các nước khác phải đầu tư công sức điều tra để khám phá những vụ tham nhũng mà khống chế, trừng trị, thì ở Việt Nam ngược lại, thế lực tham nhũng trở lại tấn công đối tượng điều tra và công khai hưởng thụ...

4. Nguy cơ bị Trung Quốc xâm lăng
Người Việt trong cũng như ngoài nước, đang vũ trang một tinh thần nhất loạt vùng lên chống Trung Quốc xâm lăng quyết liệt hơn bao giờ hết. Viễn ảnh mất Trường Sa và Hoàng Sa vào tay Trung Quốc đã đánh thức những tâm hồn yêu nước thế kỷ 21 của người Việt.
... Mộng thôn tính Việt Nam của Trung Quốc không còn nằm ở dạng nghi vấn mà là một thực tế truyền đời của lịch sử. Bên cạnh sự ồn ào về quân sự, Trung Quốc vẫn chủ trương dùng “quyền lực mềm” (chính trị, văn hóa, ngoại giao, hối lộ) để chinh phục hay quật ngã thế lực đối tác trong bóng tối. Phản ứng của nhân dân Việt Nam chống Trung Quốc đã thể hiện quá rõ ràng. Nhưng sự ứng xử bằng đường lối chính trị, kinh tế và ngoại giao của chính quyền Việt Nam vẫn còn là một câu hỏi.

5. Vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam
Sự hiện diện của Đảng Cộng sản Việt Nam là một nhu lịch sử hay là sự áp đặt thời hậu chiến? Công bằng để nhận định, Đảng Cộng sản Việt Nam có một vai trò lịch sử trong cuộc chiến Việt Nam. Khi một cuộc chiến tranh có tầm cỡ quốc gia kết thúc, bất cứ một triều đại hay một thế lực chính trị nào cũng đòi hỏi một sự chuyển mình đầy quyền biến thời hậu chiến.
Người trong Đảng xem chuyện đã hy sinh bỏ công lao ra chiến đấu thì phải có thời kỳ lên ngai hưởng thụ là chuyện đương nhiên. Quần chúng Việt Nam chưa bao giờ được có một cơ hội tự do để đặt lại vấn đề như thế. Tất cả đều được ban cho quyền tự do vô giới hạn là ca ngợi cùng tri ân công đức Đảng và lãnh tụ. Vấn đề cần được xét lại khi một thế hệ đàn anh cùng thời thế đi qua sắp hết. Thế hệ đàn em kế thừa cần xác định thế đứng, vị trí và thời điểm của đất nước mình.

Về câu hỏi thứ hai
...Khi tìm hiểu thêm hai ông vua Huê Kỳ cùng thế hệ – cùng tuổi Bính Tuất và cũng được học hành đại khái cùng cấp lớp ở trường Mỹ như tôi – là Clinton và Bush đã làm gì trong 24 giờ ngày đầu tiên lên làm tổng thống, tôi tìm ra một điều thú vị. Đó là cả hai đều quan tâm vào việc tìm hiểu sự khác nhau giữa tên gọi và vai trò thực sự của cấp lãnh đạo để có sự điều chỉnh hay phân công, phân nhiệm nhân sự thích ứng.

..Bính Tuất tôi là vua phường tuồng. Thế nhưng tôi vẫn thích một sự khởi đầu tích cực cho vai trò lãnh đạo bằng cách thông qua cách giải quyết mâu thuẫn về danh và thực như thế.
...Sự mâu thuẫn nội tại thâm căn cố đế của Việt Nam cần giải quyết tức khắc và dứt điểm mới mong có đường mà đi. Muốn khai thông quốc lộ là phải đẩy, khiêng, xô, kéo, lăn, hất… cho được những tảng đá đang cản đường về lại núi. Hay nói một cách cụ thể hơn là giải quyết cái “hệ lụy lãnh đạo” của toàn đất nước.
Chỉ có 24 tiếng đồng hồ để lãnh đạo đất nước.
Lệnh khởi hành bắt đầu từ lúc 0 giờ, 0 phút, 0 giây giờ Sài gòn; tại cố đô Thăng Long vừa mới kỷ niệm 1000 năm:
Giờ 1: Lệnh cho tất cả các lực lượng quân đội, công an, cảnh sát, an ninh, dân phòng vũ trang ở yên tại chỗ và đặt trong tình trạng báo động vàng (hơn đỏ một chút).
Giờ 2: Triệu tập khẩn cấp 493 đại biểu Quốc hội Việt Nam khóa XII (2007-2012). Tất cả phải có mặt tại hội trường Mỹ Đình chậm nhất là trong vòng 4 tiếng đồng hồ (đường bay xa nhất từ Sài gòn ra Hà Nội là 2 giờ). Mời hết thảy 15 vị trong Bộ chính trị Ban chấp hành trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam tới tham dự.
Giờ 6: Đại biểu Quốc hội và đồng bào cả nước, thông qua hệ thống truyền thông đại chúng, tuyệt đối không kiểm duyệt hay cắt bỏ. Tất cả sẽ cùng nghe và trực tiếp hay gián tiếp phát biểu, thảo luận, phân tích và biểu quyết về đề tài: “Quyết định chung cuộc về vai trò lãnh đạo đất nước của Đảng Cộng sản Việt Nam trong thời đại mới.” Căn cứ trên 5 vấn đề được xem là hệ trọng nhất của Việt Nam hiện nay để thảo luận và đánh giá một cách khách quan, công bằng và khoa học về vai trò và tác dụng thực chứng của Đảng Cộng sản Việt Nam trong 35 năm qua.
Giờ 7: Diễn văn và phát biểu mở màn. Mỗi người nói không quá 5 phút.
Giờ 8: Cuộc đại hội thảo bắt đầu. Mỗi vị trong Bộ Chính trị có 60 phút để trình bày trước Quốc hội và công luận hoàn toàn tự do, dân chủ của cả nước. Nội dung xoay quanh 5 câu hỏi sau đây:
- 8.1: Căn cứ trên hiệu quả lãnh đạo đất nước sau 35 cầm quyền và xu hướng thời đại toàn cầu, Việt Nam có cần thiết tiếp tục theo đuổi nguyên tắc và đường lối quản lý lãnh đạo theo tinh thần chủ nghĩa Mác-Lênin do Đảng Cộng sản Việt Nam làm thủ lĩnh nữa hay không?
- 8.2: Căn cứ trên tiêu chí cơ bản của người đảng viên gương mẫu “đại biểu của giai cấp công nhân, chiến sĩ tiền phong cách mạng, cần kiệm liêm chính, chí công vô tư” thì những đảng viên ưu tú hàng đầu của Đảng đang nắm giữ vai trò quyết định ở trong Bộ Chính trị có đi đúng đường hay lạc hướng. Cụ thể là trước quốc nạn tham nhũng, hãy kiểm điểm thật thà và dũng cảm bằng cách tự phê bình và cởi mở nhận phê bình. So với đồng lương luật định và tài sản sở hữu hiện tiền mà toàn dân có thể cân đo đong đếm được, quý quan chức có thật sự trong sạch, không trực tiếp hay gián tiếp nhúng tay vào tham nhũng hay không?
- 8.3: Sau 35 năm đất nước đã hòa bình và thống nhất, toàn dân Việt Nam có hưởng được những tự do căn bản nhất của quyền làm người như: Tự do ngôn luận (xin đừng quan tâm tới sự đánh giá của “bọn xấu” – The Journalists without Borders – đã liệt Việt Nam vào hàng 169/173 các quốc gia vi phạm quyền tự do sách báo), tự do lập hội, tự do tôn giáo… hay chưa?
- 8.4: Trước âm mưu thôn tính Việt Nam truyền đời của Trung Quốc, Đảng và Nhà nước Việt Nam đã và đang làm gì cho chiến lược ngắn hạn và dài hạn?
- 8.5: Biểu quyết cho sự hiện diện cần thiết hay không cần thiết của Đảng Cộng sản Việt Nam về vai trò lãnh đạo đất nước của Quốc hội và toàn dân trong điều kiện hoàn toàn tự do dân chủ là cơ hội nghìn năm một thuở. Quyết định nầy là chung cuộc, bất thối và bất hồi tố. Nếu Quốc hội đạt tổng số phiếu “bứt phá” như trong cuộc bỏ phiếu quyết định về việc xây dựng hệ thống xe lửa cao tốc vừa qua tại hội trường Ba Đình Hà Nội với tỷ số 271/474 chống thì Đảng Cộng sản Việt Nam phải trở về vị trí của một đảng chính trị thuần túy. Quyền bầu cử và ứng cử giao lại cho toàn dân. Từ quân đội, công an cảnh sát đến mọi ngành nghề trả về vị trí chuyên môn thuần túy. Việt Nam sẽ thực hiện một nền dân chủ pháp trị. Đảng Cộng sản (hiên hữu) cùng với Đảng Tự do (trong mơ) và đảng Dân chủ (trong ước) sẽ cùng phát huy thế mạnh của đảng mình để cử nhân sự chung tay lãnh đạo và xây dựng đất nước.
Giờ 24: Thời gian thì có hạn mà bản chất Việt Nam ta ưa trễ giờ và lòng thòng như dự tiệc cưới ở Mỹ nên Quốc hội vừa tuyên bố bế mạc thì cũng vừa hết giờ. Thôi thì cuộc biểu quyết chung cuộc xin dành lại vào giờ thứ 25. talawas nhé.
Về câu hỏi thứ ba
...Mọi con đường đều đang bị kẹt xe. Những tảng đá cản đường nặng quá mà gặp toàn cả dân gầy vai yếu nên chỉ còn biết lấy tay áo lau mồ hôi nhìn nhau mà cười. Chưa nhích ra khỏi chỗ kẹt xe thì có thấy được gì trên con đường trước mặt đâu mà tiên đoán.

Hà Sĩ Phu / talawas
I
Thực ra “hệ trọng nhất” thì chỉ có một vấn đề (các điều hệ trọng khác đều ở cấp độ nhỏ hơn và phụ thuộc vào điều “hệ trọng nhất” này).
Đó là: Đảng Cộng sản kiên quyết sử dụng ảo tưởng Mác-Lê và giáo lý chính trị phản tiến hóa (tức phản động) trong chủ nghĩa không tưởng ấy làm bình phong bảo vệ cho vai trò độc tôn, cho những đặc quyền đặc lợi, cho sự tích lũy tư bản của tập đoàn, trong một xã hội đang tư bản hóa và hoang dã hóa mãnh liệt, không gì kiềm chế nổi. Các đối trọng vốn đã bị triệt tiêu nay mới đang trăn trở hồi sinh.
Từ đó sinh ra 5 vấn đề thực tế hệ trọng nhỏ hơn là:

1.1 Đất nước chưa có quyền tự do báo chí và tự do lập hội.
2. 1 Chính phủ, quân đội, công an, và các tổ chức dân sự hiện nay đều có tính chất “giả hình”, không thật đúng với danh hiệu, vì thực chất đều là công cụ, là cánh tay nối dài của Đảng. Xã hội quyền lực song trùng, hệt như thời vua Lê chúa Trịnh mà nạn kiêu binh phù nhà Chúa là nạn công an.
3.1 Về sở hữu: Dân không có quyền sở hữu trên mảnh đất mình ở, khác gì kẻ lưu vong trên chính quê hương mình, có thể bị đẩy đi bất cứ khi nào khi bị yêu cầu? Quyền sở hữu toàn mảnh đất hình chũ S bao la, tuy gọi là của “toàn dân” thực chất nằm trong tay những kẻ chiếm hữu quyền lực, như quyền của Hoàng triều đối với xã tắc vậy.
4.1 Hiến pháp và luật pháp hiện nay vẫn là Hiến pháp và luật pháp của một xã hội Đảng trị độc quyền và tùy tiện.
5. 1 Đất nước không thanh bình. Nạn Bắc thuộc đang khẩn trương đe dọa. Đời sống vật chất và tinh thần của mọi người lao động (gồm cả công, nông và trí thức) vốn đã thấp lại tiềm tàng những bất ổn do giá cả không ngừng đi lên, đạo đức xã hội không ngừng đi xuống, văn hóa kỹ trị lai căng, thú tính lan tràn.
II.
Câu này tất nhiên nói để mà chơi: Trong 24 tiếng có quyền tuyệt đối, “trẫm” sẽ cởi trói, tháo gông ngay cho toàn xã hội, gồm 2 việc: một là long trọng tiễn đưa thiết chế Bộ Chính trị theo gương Thánh Gióng về “vui thú điền viên” như Chủ tịch Nguyễn Minh Triết mong mỏi, hai là tháo “vòng KIM CÔ Mác-xít chuyên chính” cho quân đội và công an, để hai lực lượng vũ trang ăn cơm của dân này này yên tâm chỉ trung thành phục vụ Tổ quốc và Nhân dân.

Sau 24 giờ đó, tất nhiên đương sự cũng về vui thú điền viên, nhưng lúc ấy có thể yên tâm rằng mọi việc đổi mới khác sẽ được tiếp tục, những người yêu nước yêu dân sẽ không còn bị kết tội, chỉ còn lo mình không đủ tài năng.

III
2010: 5 vấn đề hệ trọng nói trên còn nguyên, đang có nguy cơ để Tổng Bí thư của Đảng được hợp thức hóa kiêm luôn Chủ tịch nước, để Bộ Chính trị trực tiếp nắm luôn cơ quan hành pháp, như mấy người nhẹ dạ mong muốn (đáng lẽ phải để dân bầu/ hoặc Quốc hội bầu/ Chủ tịch nước trước, một cách dân chủ, rồi nếu Đảng muốn cử người ấy làm Tổng Bí thứ thì đấy là việc của Đảng sẽ làm sau!).

2020: Những yếu tố tiến bộ trong xã hội tiếp tục phát triển, trong khi yếu tố độc quyền yếu dần, nên mâu thuẫn càng mạnh, ở tương quan giằng co. Mối tương quan với Trung Quốc cũng vậy.
2030: Con cháu của những người cộng sản nắm quyền cao đã thành tư sản hết, nắm những yết hầu kinh tế, Đảng sẽ công khai chấp nhận thể chế tự do tư sản, tự do cạnh tranh như mọi nước khác, và tuyên bố đây là thắng lợi của cách mạng vô sản. Tất cả những nhà tư sản lớn ấy đều là “vô sản” chân chính cả, vẫn đầy tự hào, không có gì phải xấu hổ. Ai còn đem luận điểm Mác-Lê ngày trước ra mà kêu ca, mà tranh đấu chống những nhà “vô sản-tư bản” bóc lột cỡ bự này lại bị quy là phản động. Con đường lộn vòng 180 độ này chính là thành tựu của thiên đường cộng sản đậm đà bản sắc Việt Nam. Nếu không có gì đột biến (tốt hơn hoặc xấu hơn) thì xác suất khả năng này là lớn nhất.

Bloger - Beo nghĩ thế này:
Thứ tự xếp hạng của Beo trong câu 1 mang tính cấp thiết thực hiện về thời gian, còn thì tương đương nhau về mức độ hệ trọng.
1. Bộ máy nhà nước. Quyền lực cá nhân bị hạn chế không phải từ quy định thành văn của các cơ quan pháp quyền mà do chồng chéo chức năng và cơ cấu tổ chức. Đây là điều quan trọng bậc nhất khiến cho các phát kiến mới của các cá nhân thành viên chính phủ rất khó có khả năng thực thi. Nói cách khác, tổ chức bộ máy nhà nước hiện nay hạn chế tối đa năng lực cá nhân. Một giám đốc sở có thể bất tuân lệnh bộ trưởng vì đơn vị bổ nhiệm và cách chức ông ta là UBND. Một Bộ trưởng cũng hoàn toàn có thể vô can trước một sự cố bởi cùng trong lĩnh vực đó có tới ba bốn đơn vị cùng chịu trách nhiệm… Cái mới không làm được thì đương nhiên cái cũ cứ thế vận hành.
Việc hiện nay người ta đang lên án nhiều nhất là sự cồng kềnh của bộ máy, tình trạng tham nhũng, chạy chức chạy quyền…Beo lại thấy đó chỉ là tiểu tiết.
2. Giáo dục : Trong hầu hết các lĩnh vực thuộc về giáo dục thiếu hẳn tư duy internet. Thậm chí còn một bộ phận không nhỏ quan niệm rằng phụ thuộc vào internet là phản giáo dục. Dân ta phải biết sử ta, Nếu mà không biết thì tra google. Nhìn góc độ của Beo, câu ca dao mới rất phổ biến này mang đầy tính nhạo báng với các netizen. Hay như việc xử lý khủng hoảng truyền thông mà vụ nổ pháo hoa ở Mỹ đình hôm Đại lễ Ngàn năm Thăng Long là một ví dụ điển hình cho tư duy phi internet. Khi thông tin từ báo chí chính thống ngày càng ít độ tin cậy (9 phút sau vụ nổ các báo đã đưa tin, nhưng số người chết chênh nhau giữa các báo từ 1 cho tới 13 người và không ai đưa ra được nguyên nhân vụ nổ) thì đơn vị có đầy đủ quyền hạn và thông tin chính thức để phát đi nhằm trấn an dân chúng thì sớm không cần trưa không vội. Gần 2 tiếng đồng hồ sau ông Giám đốc công an Hà Nội mới trả lời báo chí và bằng ngần ấy thời gian nữa, Thông tấn xã mới treo lên bản tin của mình để các báo lục tục lấy lại. Hơn 4 tiếng, cơm ăn chưa kịp đói chứ trong thế giới ảo, người ta bay đã gần tới Sao Hỏa.
3. Văn hóa : Cuộc cải cách ruộng đất là cú triệt tiêu các giá trị gia đình truyền thống hoàn hảo nhất trong lịch sử Việt. Con đánh bố vợ chửi chồng anh bắn em… được tung hô được trọng vọng thì đương nhiên, nó sẽ trở thành những giá trị mới cho các thế hệ nối tiếp. May mắn cho người miền Nam không bị ảnh hưởng bởi cuộc cách mạng kinh hoàng này nhưng, người miền Nam lại không đủ bản lĩnh (có lẽ do nhậu nhiều quá- Beo nói rất nghiêm túc) giữ vững mình trước cuộc xâm thực của những giá trị mới kia sau 1975.
Gia đình là nền tảng của xã hội. Xây dựng lại và giữ vững những giá trị gia đình Việt là một việc lâu dài, hiệu quả có khi chỉ thấy sau vài thế hệ, tuy nhiên không bao giờ là muộn nếu ý thức được tính hệ trọng của nó.
4. Để giữ nồi cơm nuôi con và cái đầu đội mũ, Beo không phát biểu điều trùng số với Hiến pháp này.
5. Các chính sách với nông dân. 70 % dân số làm nghề nông, có bạn nào thống kê xem các đại biểu của họ phát ngôn những gì cho quyền lợi nhà nông trên diễn đàn quốc hội. Vị đại biểu Sóc Trăng hăng say bàn về bùn đỏ bauxite trong khi rất ít ai biết nông dân Sóc Trăng hiện cần gì thiếu gì, vị đại biểu Hưng Yên sát sạt chất vấn chuyện nợ nần ở Vinashin trong khi rất ít ai biết giống nhãn quý tỉnh ông đi đâu về đâu…
Tuyệt đại đa số các sản phẩm văn hóa hiện chỉ luẩn quẩn phục vụ dân các thành phố lớn.
Tái cơ cấu nền kinh tế nhưng đầu tư vào khu vực nông nghiệp là thấp nhất.
Chi phí an sinh xã hội cũng vào hàng thấp nhất.

Câu 2 của Talawas thuộc dạng viễn tưởng nhưng Beo vẫn trả lời rất hiện thực thế này.
Trong 24h cầm quyền tuyệt đối tại Việt nam, Beo chỉ ký một sắc lệnh duy nhất: cấm hưu trí phát ngôn trên các phương tiện truyền thông, vì những lý do sau : Lão hóa tư duy; Thiếu thực tế vì tiếp nhận thông tin đa phần gián tiếp (qua báo chí và qua vỉa hè); Nói lấy được, bất chấp hậu quả thời ông nắm quyền gây ra đời sau sửa sai méo mặt chưa xong; Đạo đức giả. Beo có thể chỉ ra chi tiết người được quần chúng thờ phụng nói rất hay về chống tham những có bao nhiêu biệt thự cho thuê, từ Sàigòn tới Anh quốc, con cái chủ sở hữu bao nhiêu công ty lớn nhỏ; Cho mượn mồm …
Còn rất nhiều lý do nữa, biện minh mệt nghỉ cho sắc lệnh bạn Beo ký trong 24h làm Vua của mình. Tựu trung lại, lý do quan trọng nhất là Đầu bạn Beo để làm gì, bạn bè trẻ trung tân tiến Âu Mỹ của bạn Beo đâu, mà lại phải đi mượn trí khôn của những ngừơi già nua cũ kỹ.

Tiên đoán đất nước 10, 20 năm nữa.
Thế giới chỉ sau 1 ngày 11/9 đã thay đổi toàn diện và sâu sắc, ngoài mọi dự báo dự đoán của tất cả các học giả vĩ đại nhất. Thời toàn cầu hóa, Việt nam không thể trệch ra khỏi quỹ đạo phát triển chung nhưng 10 năm tới, chịu ảnh hưởng lớn nhất và trực tiếp nhất vẫn là từ Trung quốc, về thể chế chính trị cũng như các hoạch định phát triển kinh tế, quốc phòng, ngoại giao. Không tốt cũng chẳng xấu, vì lịch sử và địa lý, nó sinh ra thế.
20 năm nữa sẽ giải quyết xong vấn đề hòa giải dân tộc.
26 năm nữa, Beo sẽ chết, thầy bói cam đoan thế

Nguồn : Trên NET